Jak postępować z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo?
Coraz częściej w naszych grupach przedszkolnych funkcjonują dzieci nadpobudliwe psychoruchowe. Sprawiają one trudności wychowawcze, z którymi borykają się zarówno nauczyciele jak i rodzice. To oni często zwracają się do nas wychowawców z prośbą o pomoc oraz z pytaniem: „Jak postępować z dzieckiem nadpobudliwym”?
Wychowując, pracując z dzieckiem nadpobudliwym pamiętajmy, że jego kłopotliwe i trudne do zaakceptowania zachowania nie są wynikiem jego złej woli. Ono chciałoby spełnić nasze oczekiwania, być akceptowane i chwalone, jednak nie potrafi tego zrobić. Nasza bezsilność i wypływające z niej napięcie czy złość pogarszają tylko sytuację.
W postępowaniu z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo powinniśmy kierować się następującymi zasadami:
- – Informacje i polecenia kierowane do dziecka formułujemy w sposób jasny i prosty. Staramy się sprawdzać na bieżąco zrozumienie poleceń. Wymagamy od dziecka – wykonywania jednej czynności- polecenia złożone dzielimy na proste czynności, przedstawiając je po kolei.
- – Wykorzystujemy mechanizmy uczenia się przez naśladowanie- dostarczamy dziecku wzorców zachowań. Bardzo korzystny wpływ na zachowanie dziecka ma sytuacja, kiedy sami stajemy się dla niego modelem.
- – Niezwykle ważne w postępowaniu z dzieckiem nadpobudliwym jest wyraźne stawianie granic. Dziecko musi znać obowiązujące reguły i zasady postępowania, czuć się odpowiedzialne za ich przestrzeganie i mieć świadomość konsekwencji złamania tych zasad. Podstawowe reguły nie podlegają dyskusji- dla dziecka są punktem oparcia.
- – Przestrzeganie pewnej rutyny codziennej- rytm dnia powinien być w miarę stały i uporządkowany, a następstwo zdarzeń przewidywalne dla dziecka.
- – Stosowanie zasady przemienności, przeplatania czynności- aktywność umysłową przeplatać wysiłkiem fizycznym, pracę zabawą lub odpoczynkiem.
- – Dbamy o ograniczanie wszelkich bodźców zakłócających wykonanie danej czynności. Otoczenia dziecka powinno być uporządkowane, „pod ręką” mają być tylko niezbędne w danym momencie przedmioty.
- – Uczymy dziecko panowania nad własnym ciałem poprzez różnorodne ćwiczenia gimnastyczne, rytmiczne czy zajęcia sportowe. Rozwijamy również umiejętność relaksacji.
- – Pokazujemy dziecku jak ograniczać własną impulsywność poprzez rozwijanie dialogu wewnętrznego jako czynnika pośredniczącego między bodźcem, a reakcją.
- – Ponieważ reakcje emocjonalne dzieci nadpobudliwych są niewspółmierne do siły bodźców je wywołujących, a ponadto mają tendencję do samo wzmacniania się, należy nie dopuszczać do nadmiernego wzrostu napięcia, a sytuacje zbyt emocjonujące przerywać w sposób umiejętny, lecz zdecydowany.
Zasady postępowania z dzieckiem nadpobudliwym niech będą naszą odpowiedzią na jego prośbę skierowaną do swoich rodziców i wychowawców:
- – Pomóż mi skupić się na jednej czynności
- – Chcę wiedzieć, co zdarzy za chwilę
- – Poczekaj na mnie, pozwól mi się zastanowić
- – Chciałbym od razu wiedzieć, czy to, co robię jest zrobione dobrze
- – Dawaj mi jedno polecenie naraz
- – Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić, pokaż mi drogę
- – Przypomnij mi, żebym się zatrzymał i pomyślał
- – Dawaj mi małe zadania do wykonania, kiedy cel jest daleko gubię się
- – Chwal mnie choć raz dziennie, bardzo tego potrzebuję
- – Wiem, że potrafię być męczący, ale czuję, że rosnę, kiedy okazujesz mi, jak mnie kochasz!
Pragnę podkreślić, iż miarą sukcesu w niwelowaniu trudnych do zaakceptowania zachowań dziecka nadpobudliwego jest jednolity front oddziaływań reprezentowany zarówno przez przedszkole, szkołę jak i dom rodzinny.
Opracowała
Aldona Tuszyńska
